Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) “Neft-mexanika” fakültəsinin nəzdində fəaliyyət göstərən “Nanomateriallar və nanotexnologiyalar” elmi-tədqiqat laboratoriyasının müdiri, kimya üzrə fəlsəfə doktoru Elnur Oruclu və universitetin nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Fransız Universitetinin (UFAZ) tədqiqatçı-müəllimi, kimya elmləri doktoru Dünya Babanlının həmmüəllifi olduqları elmi məqalə “Springer Nature” nəşriyyatının “International Journal of Thermophysics” jurnalında dərc olunub.
“Sb2Te3 ilə zəngin germanium sürmə telluridlərinin standart termodinamik funksiyaları: EHQ ölçmələri” adlı məqalə Web of Science və Scopus bazalarında indekslənən, Q2 kvartilinə daxil olan və impakt faktoru 2.9 olan bu nüfuzlu jurnalda çap olunmaqla, tədqiqatın elmi dəyərinin beynəlxalq səviyyədə tanındığını göstərir.
Məqalədə müasir elektronika sahələrinin, xüsusilə də spintronika və kvant kompüterlərinin yaradılmasında perspektivli hesab olunan, tetradimitəbənzər laylı kristal quruluşa malik metal xalkogenid materialların fundamental termodinamik xassələrinin tədqiqinə yer verilib. Araşdırmalar germanium, sürmə və tellurium elementlərindən ibarət Sb₂Te₃ ilə zəngin Ge–Sb–Te sistemli yarımkeçirici telluridlərin termodinamik davranışını öyrənməyə yönəlib.
Belə ki, bunun üçün ilk öncə fiziki-kimyəvi analiz metodlarından istifadə etməklə GeSb2Te4–Sb2Te3–Te sistemində bərk faza tarazlıqları müəyyənləşdirilib. Növbəti mərhələdə isə EHQ ölçmələri aparmaqla GeSb2Te4, GeSb4Te7, GeSb6Te10 birləşmələrinin və Sb2Te3-əsasında bərk məhlulların standart əmələgəlmə Gibbs sərbəst enerjisi, entalpiyası və mütələq entropiyasının qiyməti hesablanıb. Əldə olunmuş nəticələr qarşılıqlı tənzimlənmiş kəmiyyətlər kompleksi olub, müvafiq maddələrin fundamental fiziki-kimyəvi göstəriciləridir.
Bu tədqiqat Sb₂Te₃-rik Ge–Sb–Te sisteminin molekulyar səviyyədə başa düşülməsinə və bu materialların praktiki tətbiq imkanlarının genişləndirilməsinə mühüm töhfə verir.
Məqalənin tam mətni ilə aşağıdakı keçid vasitəsilə tanış ola bilərsiniz:
https://doi.org/10.1007/s10765-025-03631-4
